1. Sự khác nhau giữa visa đặc định và visa thực tập sinh Nhật Bản

• Mục đích của 2 loại hình visa

Mục đích chính của visa thực tập sinh kỹ năng là 国際貢献 (đóng góp cho quốc tế), theo đó, các TTS  sẽ sang Nhật làm việc với mục đích là học hỏi các kĩ thuật tiên tiến của Nhật, sau đó đem về Việt Nam áp dụng để giúp phát triển nền kinh tế. Do đó, vốn bản chất không được coi là một hình thức tuyển lao động vì vậy các doanh nghiệp Nhật không  thể kì vọng để giúp bổ sung cho sự thiếu hụt lao động của mình.

Tuy nhiên, trong thực tế, nếu nhìn vào thống kê của JITCO gần 66% các doanh nghiệp tiếp nhận tu nghiệp sinh nước ngoài là những công ty quy mô nhỏ nên trên thực tế, chế độ thực tập sinh Nhật Bản đang được sử dụng để giải quyết nhu cầu thiếu lao động nhiều hơn so với ý nghĩa ban đầu của chúng

Ngược lại, visa kỹ năng đặc định 特定技能 có mục đích ban đầu hết sức rõ ràng, đó là giải quyết nhu cầu thiếu hụt lao động của Nhật Bản. Có nghĩa là nó không phải là chế độ VÌ NƯỚC BẠN nữa, mà là một chế độ VÌ NHẬT BẢN.

Quốc tịch của lao động

Hiện nay chính phủ Nhật mới chỉ tiếp nhận thực tập sinh kỹ năng từ 15 nước có kí hiệp định với Nhật, bao gồm các nước dưới đây: Ấn Độ, Indonesia, Uzebekistan, Campuchia, Srilanka, Thái, Trung Quốc, Nepal, Bangladesh, Philipin, Peru, Myanmar, Mông Cổ, Lào và Việt Nam.

Trong khi đóvisa kỹ năng đặc định các công ty có thể tiếp nhận lao động từ bất cứ nước nào. Tuy nhiên, để có thể lấy được visa kỹ năng đặc định loại 1, thì lao động cần vượt qua kỳ thi sát hạch tay nghề và trình độ tiếng Nhật căn bản do cơ quan chính phủ Nhật Bản qui định. Hiện nay, kì thi này mới được lên kế hoạch tổ chức tại 8 nước là: Việt Nam, Trung Quốc, Indonesia, Thái, Myanmar, Campuchia và 1 nước nữa, do đó có lẽ chủ yếu lao động đến Nhật theo visa kỹ năng đặc định sẽ là từ 8 nước kể trên.

Đặc biệt việc xét duyệt visa mới này đối với lao động tới từ các nước có tỉ lệ bỏ trốn cao cũng sẽ nghiêm ngặt, chặt chẽ hơn. Theo số liệu được công bố của Bộ Tư Pháp,thì những nước đây có tỉ lệ lưu trú bất hợp pháp tại Nhật cao nhất gồm: Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái, Việt Nam, Philipin, Đài Loan, Indonesia, Malaysia, Singapore và Brazil.

• Các bên có liên quan

Bởi visa kỹ năng đặc định là visa lao động, do đó nên các bên liên quan chỉ bao gồm 2 bên là người lao động và công ty tiếp nhận có kí kết với nhau hợp đồng lao động. Để hỗ trợ cuộc sống của lao động nước ngoài, các công ty tiếp nhận có thể sử dụng dịch vụ hỗ trợ của các cơ quan hỗ trợ (登録支援機関) hoặc tự mình làm.

Trong khi đó, chế độ thực tập sinh kỹ năng lại rất phức tạp với số bên tham gia lên tới con số 5. Đa số là các nghiệp đoàn (事業協同組合) tại Nhật sẽ ký hợp đồng với công ty môi giới XKLĐ tại nước sở tại (相手国の送出機関), ngoài ra còn có sự tham gia của các công ty tiếp nhận tu nghiệp sinh và bản thân các bạn tu nghiệp sinh. 

Việc xin visa tu nghiệp sinh cũng do nghiệp đoàn làm.

Dưới đây là bảng so sánh giữa 2 loại visa:

2. Khả năng chuyển đổi từ visa thực tập sinh sang visa kỹ năng đặc định Nhật Bản

Để có thể xét duyệt visa loại 1 chỉ cần lao động thoả mãn 2 điều kiện dưới đây thì dù có từng đi sang Nhật dưới dạng tu nghiệp sinh hay không cũng đều có thể sang lại Nhật dưới visa kỹ năng đặc định.

- Có khả năng tiếng Nhật ở mức hội thoại thông thường, đủ để sinh hoạt.(JLPT N4 trở lên)

-  Đỗ kì thi kiểm tra kiến thức, kinh nghiệm được quy định (Kỳ thi đặc định)

Tuy nhiên, với các bạn TTS đã hoàn thành hợp đồng XKLĐ 3 năm thì không cần tham gia dự kì thi trên vẫn được công nhận là có đủ năng lực tiếng Nhật và các kĩ năng, kinh nghiệm cơ bản mà visa kỹ năng đặc định loại 1 yêu cầu.

Người lao động sau khi hoàn thành hợp đoàn có thể ở luôn lại Nhật để chuyển sang visa kỹ năng đặc định hay phải về Việt Nam rồi xin thì hiện tạichưa có văn bản hướng dẫn nào đề cập chi tiết. Tuy nhiên, nếu xét theo bản chất ban đầu của chương trình TTS Nhật Bản là đào tạo nhân lực để về đóng góp cho nước sở tại, thì việc chính phủ Nhật cho phép chuyển đổi trực tiếp từ visa tu nghiệp sang visa kỹ năng đặc định có lẽ sẽ hơi khó xảy ra.
 

MỘT SỐ CÂU HỎI VỀ CHƯƠNG TRÌNH KỸ NĂNG ĐẶC ĐỊNH 

① Không đóng bảo hiểm có xin được visa Kỹ năng đặc định không?

Trả lời: Không được. Vì khi nộp hồ sơ xin visa Kỹ năng đặc định có yêu cầu 1 loại giấy tờ có tên 国民健康保険料(税)納付証明書 (Giấy chứng nhận nộp tiền bảo hiểm sức khoẻ quốc dân). Vì vậy trước khi nộp hồ sơ cần hoàn thành nghĩa vụ đóng tiền bảo hiểm.

② Đối với bảo hiểm, em có thể xin trả từng đợt (分割払い), thanh toán một phần và nộp hồ sơ đổi sang visa Kỹ năng đặc định có được không ạ? 

Trả lời: Không được. Bạn cần hoàn thành tất cả phần tiền bảo hiểm chưa đóng trước khi nộp hồ sơ đổi sang visa Kỹ năng đặc định.

③ Du học sinh về nước có tham gia chương trình kỹ năng đặc định được không?

Trả lời: Được. Đối tượng tham gia chương trình kỹ năng đặc định Nhật Bản ngoài lao động chưa từng đến Nhật, visa này còn tiếp nhận cả TTS và du học sinh đã về nước. Đọc ngay:Ai là đối tượng có thể tham gia Kỹ năng đặc định Nhật Bản?

➃ TTS 1 năm về nước tham gia chương trình Kỹ năng đặc định có được không ạ? 

Trả lời: Được. Đối với các TTS tham gia đơn hàng 1 năm về nước vẫn có thể tham gia  chương trình kỹ năng đặc định. Tuy nhiên bạn bắt buộc phải tham gia kì thi kỹ năng đặc định

⑤ TTS về nước chưa thi chuyển giai đoạn có tham gia visa đặc định được không?

Trả lời: CÓ THỂ. Với TTS về nước nhưng vì 1 số lý do chưa thi chuyển giai đoạn HOÀN TOÀN CÓ THỂ xin visa đặc định với điều kiện bạn phải tham gia thi tay nghề như những lao động bình thường khác.

Đặc biệt trong thời gian sinh sống và làm việc tại Nhật bạn không vi phạm pháp luật Nhật Bản, cũng như không nợ cước điện thoại, thuế, bảo hiểm, nhà ở.... Và chỉ đăng kí 1 trong 14 ngành nghề được cấp phép xin visa kỹ năng đặc định Nhật Bản 2020

➅ Tts có thể thi Tokutei trái ngành trong thời gian ở Nhật không ?!

Lúc mới ra thì do lo ngại thực tập sinh khi tham gia thi Tokutei sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch của thực tập sinh nên Nhật đã cấm không cho thi. Tuy nhiên, từ ngày 1 tháng 4 họ đã thay đổi quan điểm là vẫn cho thi nếu không ảnh hưởng đến chương trình thực tập sinh. Tuy nhiên các bạn cần hiểu rằng là thực tập sinh bắt buộc phải hoàn thành chương trình thực tập sinh thì mới được chuyển tư cách sang Tokutei (nếu đủ các điều kiện). Sẽ không có chuyện thực tập sinh thi Tokutei rồi được chuyển ngang sang visa Tokutei

Hiện tại chương trình kỹ năng đặc đinh Tokutei chỉ chấp nhận bằng tiếng Nhật JLPT hoặc JFT Basic. Đối với bằng tiếng Nhật Nattest sẽ không có hiệu lực khi xin visa đặc định Nhật Bản.

Nếu các bạn có nguyện vọng tham gia chương trình Tokutei hãy để lại thông tin cho Gioitiengnhat.vn để được hỗ trợ thi năng lực tiếng Nhật sơ cấp N4 và luyện thi Tokutei nhé.